اخلاص در حفظ :
يكي از مهم‌ترين نكات در حفظ، داشتن اخلاص است. انسان بايد حفظ خود را فقط براي خداي متعال انجام دهد و هر انگيزه ديگري غير از نزديكي به خدا و جلب رضايت حق‌تعالي را از ذهن و وجود خود دور كند .
خواندن دعاهاي ويژه حفظ :
در متون روايي، دعاهاي مختلفي در باره تقويت حافظه و حفظ قرآن نقل شده است. از ميان تمام دعاها، يك دعا ذكر مي‌شود:
پيامبر اكرم(ص) به حضرت علي(ع) فرمود دعايي به تو ياد مي‌دهم كه قرآن را فراموش نكني .
اللهم ارحمني بترك معاصيك ابدا ما ابقيتني؛ و ارحمني من تكلف ما لايعنيني؛ و ارزقني حسن المنظر فيما يرضيك عني؛ و الزم قلبي حفظ كتابك كما علمتني؛ و ارزقني ان اتلوه على النحو الذي يرضيك عني. اللهم نور بكتابك بصري؛ و اشرح به صدري؛ و فرح به قلبي؛ و اطلق به لساني؛ و استعمل به بدني؛ و قوني على ذلك و اعني عليه؛ انه لا معين عليه الا انت، لا اله الا انت
ترجمه دعا
بار خدايا تا زماني كه مرا زنده مي‌داري به وسيله ترك نافرماني‌ات به من رحم كن؛ و به من رحم كن از رنج كشيدن براي آنچه به كارم نيايد؛ و به من نگاه كردن نيكو در آنچه تو را از من خشنود مي‌سازد روزي كن؛ و حفظ كردن قرآنت را ملازم دلم گردان چنانچه آن را به من آموختي؛ و به من روزي كن آن را همان گونه كه خوشايند تو است بخوانم. بار خدايا! با قرآنت ديده مرا روشن كن؛ و سينه مرا به واسطه آن بگشا؛ و دلم را با آن شاد كن؛ و زبانم را به سبب آن باز كن؛ و تنم را در راه آن به كار بند؛ و مرا بدان نيرو بخش و بدان ياري كن؛ زيرا جز تو ياوري بر اين كارها نيست، و معبودي جز تو وجود ندارد
توكل بر خدا :
اگر انجام كاري با توكل بر خدا همراه باشد، خدا آن را به توفيق نزديك‌تر مي‌كند. اين كار هر چه مهم‌تر باشد، نقش توكل در موفقيت آن بيشتر و بيشتر خواهد شد. حفظ قرآن همانند هر عمل ارزشمند ديگري بايد با توكل همراه باشد تا احتمال و ميزان موفقيت در آن بيشتر شود .
وضو داشتن :
وضو داشتن در هنگام قرائت قرآن مستحب است. اگر حفظ قرآن با وضو همراه شود، ارتقاي كيفي در آن رخ مي‌دهد .
رو به قبله و مؤدب بودن :
در هنگام حفظ بهتر است انسان رو به قبله و با ادب كامل بنشيند تا بتواند از ارتقاي مناسب در حفظ برخوردار شود .
استعاذه :
قرآن را بايد با پناه بردن به خدا (استعاذه) قرائت و حفظ كرد تا ضمن دوري از شيطان، بتوان حفظي سريع‌تر و بهتر داشت. ذكر « اعوذ بالله من الشيطان الرجيم » بسيار مهم و قابل توصيه است .
آسيب‌ها :
از ميان آسيب‌هاي مختلفي كه در كار حفظ وجود دارد، سه آسيب مهم‌تر از بقيه موارد مي‌باشند.
مشكل در هدف :
حافظي كه در هدف حفظش دچار مشكل شود، حفظش دچار مشكل مي‌شود. گفتيم هدف حفظ بايد نزديكي به خدا و بهره‌مندي بيشتر از معارف قرآن باشد .
ضعف در پشتكار :
حافظي كه به هر دليل پشتكارش در حفظ قرآن دچار ضعف شود و يا پشتكارش را از دست بدهد حفظ را كنار مي‌گذارد و حتي ممكن است محفوظات گذشته‌اش را به مرور از دست بدهد .
معمولاً افرادي در پشتكار دچار ضعف مي‌شوند كه حفظ را بزرگ بپندارند و يا بخش‌هايي را با زحمت زياد نتوانند حفظ كنند و در نتيجه كار حفظ را ادامه ندهند .
ضعف در برنامه‌ريزي مناسب :
يكي از لوازم ارتقاي كمّي و كيفي حفظ، برنامه‌ريزي است. برخي افراد بدون برنامه‌ريزي به كار حفظ اقدام مي‌كنند. چنين افرادي نمي‌توانند حفظ خود را ادامه دهند و اگر هم ادامه دهند از كيفيت مطلوب برخوردار نخواهد بود .
با تمام اين توضيحات، اگر كسي كار حفظ را كنار گذاشت با توجه، دقت و برنامه‌ريزي مناسب مي‌تواند دوباره حفظ خود را ادامه دهد و در اين راه به موفقيت دست يابد .
...........................
