سنگ گوهر و سنگ های قیمتی در طبیعت به صورت خام و همراه با ناخالصی ها در اندازه و شکل های گوناگون یافت می شوند. تراش گوهر برای افزایش زیبایی سنگ انجام خواهد شد. برای اینکه چنین سنگ هایی جلا و جلوه داشته باشند و به زیبایی به نظر برسند، لازم است تا در اندازه و شکل های مختلفی برش داده شوند. بعد از برش بر روی سنگ گوهر، این سنگ آماده نصب بر روی انواع زیورآلاتی همچون گوشواره، دستبند، انگشتر و غیره می گردد. به منظور آشنایی با نحوه تراش گوهر و انواع دستگاه های برش تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تراش گوهر
کمتر گوهر و سنگ قیمتی را می توان پیدا کرد که بر روی آن کار نشده باشد و طرح ها و برش هایی بر روی آن حک نشده باشد. برای اینکه یک گوهرزیبایی و جذابیتی دو چندان داشته باشد لازم است تا بر روی آن برش ها و تراش هایی ایجاد شود. به جز چند مورد خاص از سنگ ها و کانی ها که به شکل اولیه خود مانده اند و تراشی روی آنها صورت نگرفته است، بقیه گوهرها تراش داده شده اند تا بتوانند قابلیت و زیبایی خود را نشان دهند.
از جمله مواردی که منجر می شود ارزش و زیبایی گوهر مخفی بماند و به تراش گوهر نیاز باشد، شامل موارد زیر می باشد:
- شکل طبیعی گوهر
- چگونگی استخراج گوهر
- اندازه طبیعی گوهر
- ناخالصی های همراه گوهر
این قبیل گوهرها و سنگ های قیمتی، بر اثر هنر دست هنرمندان و تراش هایی که بر روی آنها صورت می گیرد، جذابیت و زیبایی خاصی پیدا می کنند که در مقایسه با نوع اولیه و ناخالص آن قابل شناسایی نیست و تراش گوهر برای زیبایی سنگ می افزاید.
انواع تراش گوهر
تراش گوهر و سنگ های قیمتی دارای انواع و اقسام گوناگونی هستند که در این بخش از مقاله به ذکر برخی از آنها خواهیم پرداخت. از جمله تراش سنگ گوهر شامل:
- تراش فست: تراش گوهر فست در مورد سنگ هایی از قبیل فلامک، مارکیز، باگت، اوال و برلیان کاربرد دارد و در ایران به این قبیل تراش در اصطلاح تراش فست می گویند.
- تراش گنبدی: تراش به روش گنبدی دارای بیشترین کاربرد در زمینه انگشتری می باشد. تراش گنبدی به صورت نیم کره به حالت دایره و یا بیضی صورت می گیرد و از سنگ هایی مثل عقیق و فیروزه برای این قبیل تراش ها بهره می برند.
- تراش تخت: از تراش تخت در سنگ های قیمتی مانند سنگ اونیکس یا عقیق سیاه بهره می برند. تراش تخت به صورت مسطح و با ضخامتی حدود ۱ تا ۴ میلیمتر در انواع مختلف شکل های دایره ای، مربع، مستطیل و بیضی می باشد و همچنین این نوع تراش بیشترین کاربرد را در انواع مختلف زیورآلات دارد.
- تراش هنری: در تراش هنری از طرح های پرکار و پیچیده ای استفاده می کنند که شامل تندیس ها و گل ها می باشد.
- تراش فانتزی: از این نوع تراش در سنگ گوهرهایی که در گردنبندها و گوشواره ها بکار می روند، استفاده می شود. در تراش فانتزی از طرح های مثل خورشید، ماه، اشک، قلب،گل و ستاره استفاده می شود که به شکل های دفرمه و سلیقه ای در می آیند.
انواع دستگاه های برش گوهر
دستگاه های برش گوناگونی وجود دارند که می توان از آنها برای برش گوهر استفاده نمود. بیشتر دستگاه های برش گوهر دارای یک تیغه و یک بدنه هستند و برای برش گوهر می بایستی گوهر را از تیغه عبور داده و به هر میزان و اندازه ای که خواستید آن را برش بزنید. کار کردن با این دستگاه های برش گوهر بسیار راحت و بی دردسر می باشد و تنها کاری که بعد از روشن کردن دستگاه می بایستی انجام دهید نزدیک کردن سنگ گوهر به تیغه دستگاه برش مورد نظر است. برخی از دستگاه ها هستند که دارای گیره هایی به منظور نگه داشتن گوهر در مقابل تیغه هستند و قابلیت تنظیم با گوهرهای مختلف با اندازه های گوناگون را دارند. برخی از دستگاه های برش گوهر شامل مواردی همچون:
- دستگاه برش راینک
- دستگاه پولی رایتک مدل T10
- دستگاه پولیش لورتون
- دستگاه تراش فانتزی پیکسی
- دستگاه تراش فانتزی فوردوم
- و . . . هستند.
نکاتی در مورد استفاده از دستگاه برش گوهر
نکاتی که باید در هنگام استفاده از دستگاه های برش گوهر استفاده نمایید، شامل مواردی می باشد که در قسمت زیر به آنها اشاره کرده ایم. از جمله این موارد شامل:
۱. نحوه قرار گیری گیره های دستگاه با تیغه برش: به این صورت که گیره های دستگاه با تیغه برش در یک ردیف باشند.
۲. عدم قرار دادن لبه تیز سنگ گوهر بر روی دستگاه: به این صورت که گوهر را از قسمتی که تیز و برنده است بر روی دستگاه قرار ندهید. زیرا این کار باعث خم شدن تیغه دستگاه برش گوهر می شود.
۳. قبل از قرار گرفتن گوهر بر روی گیره دستگاه را روشن نکنید: ابتدا گوهر را بر روی گیره قرار داده و بعد از تعیین میزان فشار مناسب گیره، گوهر را به سمت تیغه نزدیک کرده و سپس دستگاه را روشن کنید.
