چه حروفی در قرائت قرآن دو نوع تلفظ دارند؟
در ادامه بحث کلیدهای لهجه عرب که عملا نکات مهم تجویدی را آموزش می‌دهیم مقداری روی حرف‌های درشت بیشتر توضیح خواهم داد.
هفت حرف استعلا که قبلا گفته شد داخل یک مثلث واژگونه نوشته می‌شود که در سوره مبارکه حمد تمرین می‌کنیم.
دو حرف که دو تلفظ متفاوت دارند
اینجا باید این را مد نظر داشت که دو حرف در قرائت قرآن کریم هستند که گاهی اوقات درشت و گاهی نیز نازک تلفظ می‌شوند. بنابراین این موضوع را نیز در این برنامه خواهم گفت تا کلید حجم کامل شود.
حروف استعلا همیشه و در همه حال درشت تلفظ می‌شوند اما این دو حرف گاهی اوقات نازک و گاهی اوقات درشت تلفظ می‌شوند، گاهی اوقات تفخیم و گاهی اوقات ترغیب می‌شوند که عبارت از حروف (لام) و (را) است.
حرف «لام»
«لام» فقط در کلمه «الله» در قر ائت قرآن درشت تلفظ می‌شود، هرگاه قبل از حرف «لام» کلمه «الله» حرف قبلی فتحه یا ضمه داشت لام ما را در الله درشت می‌کند. ما می‌گویم «ان‌الله» درشت و غلیظ تلفظ می‌شود.
شرط تلفظ درشت حرف «لام»
پس لام الله تنها لامی در قرآن است که به شرط اینکه ما قبل آن فتحه یا ضمه باشد درشت می‌شود در غیر این صورت لام الله اگر ما قبل کسره بیاید، چون کسره عامل ترقیق و نازکی است لام را نیز نازک می‌کند مانند «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ الرَّحْمنِ» یا «قل هوالله احد الله الصمد»
به درشت شدن کلمه (لام) در کلمه‌ای که شرط درشت شدن را داشته باشد، اینگونه تلفظ کردن «لام» تغلیظ لام می‌گویند.
حرف «را»
حرف دیگری که برخی مواقع درشت تلفظ می‌شود و برخی مواقع نازک، حرف (را) است که یاد گرفتن آن بسیار ساده است. اصولاً باید بدانید که ضمه و فتحه اصولاً رفیق تفخیم هستند و هر چیزی که هم خانواده فتحه و ضمه باشد تفخیم می‌شوند.
حرف یا صدایی که نسبتی با کسره داشته باشد اصولا باعث ترقیق و نازک شدن است اگر چنین کلیدی را داشته باشیم که معمولاً تفخیم و ترقیق با همین کلمات سر و کار دارد، فتحه و ضمه باعث تفخیم هستند و کسره باعث ترقیق است.
هر وقت حرف «را» فتحه یا ضمه داشت، تفخیم می‌شود و وقتی که کسره داشت ترقیق تلفظ می‌شود.
