در اينجا به برخي از روايات اشاره مي كنيم كه در رابطه با تقويت حافظه مفيد هستند و از معصومين ـ عليهم السلام ـ نقل شده است :
البته براي درمان هر بيماري از دو نوع دارو بايد سود جست :
نوع اول داروهائي كه جنبه معنوي و متافيزيكي دارند .
نوع دوم داروهائي كه از نظر مادي مفيد هستند .
اكنون به برخي خوراكيهائي كه براي حافظه مفيد هستند اشاره مي كنيم .
ما مي خواهيم بگوئيم براي هر دو نوع از خاندان اهل بيت عصمت ـ عليهم السلام ـ راه ذكر شده و بايد به همه عمل كرد نه اينكه در سخن اين بزرگواران در رابطه با اين خوردنيها كم توجه باشيم .
اميد است بتوانيم در بالندگي فكر و حافظه شما آنچه مؤثر است عرضه بداريم .
مويزو کندر
مويز
يكي از مواردي كه در روايات براي يادسپاري مفيد دانسته اند مويز است .
مويز اصطلاحاً به انگور سياه و يا انگور ياقوتي كه دانه هاي آنها درشت است و هسته هاي بزرگي نيز همراه دارد گفته مي شود وقتي كه آنها را خشك كنند بدان مويز گويند .
اگر كسي بخواهيد از يادآموزي قدرتمندي برخوردار باشد بايد روزي 21 دانه صبحها قبل از خوردن صبحانه بجود، خصوصاً هسته هاي آنها را بايد نرم كند. [1]
كندر
كندر دو نوع است يك نوع آن را با اسپند مخلوط مي كنند و روي آتش مي ريزند كه بوي بسيار خوشي دارد، نوع ديگر آن به شكل ماده اي شفاف است كه مقداري هم تلخ مي باشد، مانند شيره هائي كه از تنه درختهاي هلو، زردآلو، آلبالو و... خارج مي شود و به آن (زنج) مي گويند كه آنها را هم مي خورند و هم براي آهار دادن پارچه بكار مي برند، البته «زنج» تلخ نيست .
كندر را هر روز بايد به مقدار يك عدس در دهان گذاشت و جويد .
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ به علي ـ عليه السلام ـ فرمود: سه چيز قدرت حافظه را مي افزايد و معده را نرم مي كند: 1. كندر 2... [2 ]
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: به زنان باردار كندر بخورانيد تا حافظه فرزندانتان قوي شود. [3 ]
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: نسبت به كندر توجه داشته باشيد زيرا ناراحتي را از بين مي برد... عقل را زياد مي كند و بر نيروي عقل مي افزايد، نور چشم را زياد مي كند و نيز فراموشي را از ميان برمي دارد. [4 ]
خوردن كندر رطوبت حافظه را نيز از بين مي برد .
سيب و به
براي دو ميوه سيب و به فوائد زيادي ذكر شده. [5 ]
امام علي ـ عليه السلام ـ فرمود: به و سيب قلب را قوي مي كند و معده را خوشبو مي كند و عقل و فكر را صيقل مي دهد. [6 ]
البته ناگفته نماند كه سيب ترش براي حافظه مضر است. [7 ]
ضمناً اين دو ميوه سرشار از ويتامينهاي مختلف و مقداري املاح معدني و آهن، منگنز و كلر و كلسيم و... است. [8 ]
سيب بيماريهاي اعصاب، رماتيسم، تنگ نفس و... را كاهش مي دهد. [9 ]
سيب اشتهاء آور ضدعفوني كننده دهان، درمان اسهال (اگر نارس باشد) تقويت لثه ها، پاك كننده سموم و ميكروبهاي بدن، تعادل بيماران اوره اي و... است .
سنگ كيسه صفراء و كليه را ذوب مي كند. [10 ]
گلابي درماني است براي كساني كه مبتلا به فشار خون هستند، درد مفاصل دارند، رماتيسم دارند و... [11 ]
البته اين گوشه اي از فوائد اين دو ميوه ارزنده است .
از آنجا كه در شب همبستر شدن پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ با خديجه ـ عليها السلام ـ خداي متعال براي ايشان توسط جبرئيل ـ عليه السلام ـ يك سيب فرستاد كه نيمي خود ميل كند و نيمي را به خديجه دهد معلوم مي شود ويژگيهاي ديگري هم دارد .
سركه
سركه فوائد زيادي دارد و براي آن آثاري برشمرده اند از جمله آنها اين است كه ذهن را بارور مي كند :
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: سركه قدرت عقل (يادسپاري) را تشديد مي كند و آن را بارور مي سازد، آن گونه كه ممكن است انسان خود دچار تعجب گردد. [12 ]
امام رضا ـ عليه السلام ـ فرمود: سركه قواي عقل را بارور مي كند و ذهن را قوي مي نمايد. [13 ]
گرچه خوردن زياد سركه چندان نيكو نيست ولي چند روزي (3 ـ 5 ـ 7) صبحها قبل از صبحانه حدود يك استكان براي دفع برخي انگلها و كرمهاي داخلي معده مفيد است. [14 ]
وقتي معده كار طبيعي خود را انجام داد و مواد ارزنده اش توسط كرمهائي كه به جداره معده متصل مي گردند جذب نشد در نتيجه نيروي كافي به فكر و ذهن انسان خواهد رسيد .
قابل ذكر است كه سركه ناشتا براي كساني كه ناراحتي اعصاب و زخم معده دارند زيان آور است .
انار و عسل
انار
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: انار را با پيه هاي اطرافش بخوريد كه معده را دباغي مي كند و ذهن را زياد مي كند. [15 ]
ب رخي مواقع معده در اثر خوردن برخي غذاهائي كه اسيد يا باز و... زياد دارند موجب مي گردد كه شيارهاي آن محو گردد با خوردن انار مخصوصاً با پيه هاي اطرافش شيارهاي اطراف روده و معده باز آوري مي شود .
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: انار معده را قوي و ذهن را رشد مي دهد. [16 ]
عسل
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: هركس حافظه مي خواهد عسل بخورد. [17 ]
علي ـ عليه السلام ـ فرمود: عسل هر دردي را درمان مي كند، بلغم را كم مي كند و فكر و دل را جلا مي بخشد. [18 ]
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: عسل فراموشي را نابود مي كند و حافظه را زياد مي كند. [19 ]
عسل داراي آهن، پتاسيم، كلسيم، منگنز، سديم، فسفر فراواني است عسل داراي خاصيت راديواكتيو است كه موجب مي شود بسياري از بيماريها بازگشت نكند. [20 ]
عسل مبتلايان به مرض قند (به مقدار كم) مفيد است. [21 ]
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: هيچ چيز (از خوردنيهاي طبيعي) مثل عسل مفيد نيست. [22 ]
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: اگر مقداري زعفران را با سعد (به نسبت يك به يك) نرم كرده و مخلوط نمائيد بعد با عسل مخلوط نمائيد و هر روزي دو مثقال ميل نمائيد آنقدر حافظه شما زياد مي گردد كه مي ترسم نسبت سحر به شما بدهند. [23 ]
مواردي ديگر نيز در روايات ذكر شده كه بطور گذرا يادآوري مي كنيم .
فلفل سياه براي حافظه مفيد است .
بادام براي تقويت حافظه مؤثر است .
پسته قوه حافظه را زياد مي كند .
نارگيل ضعف يادداري را از بين مي برد .
پياز بخاطر فسفري كه دارد انجام كار فكري را آسان مي كند .
سير براي جبران ضعف حافظه و... مفيد است .
شير گوسفند قدرت حافظه را قوت مي بخشد. [24 ]
پینوشت:
1. سفينة البحار، ج 1، ص 280 .
2. خصال، ص 126؛ و بحارالانوار، ج 79، ص 319 .
3. مكارم الاخلاق، ص 221 .
4. مكارم الاخلاق، ص 84؛ و بحارالانوار، ج 62، ص 294 .
5. المحاسن، ص 550 .
6. فروع كافي، ج 6، ص 357 (هفت روايت وجود دارد).
7. اكل التفاح يعني الحامض (سفينه، ج 1، ص 588).
8. مأخذ 3، صفحات 171 و 179 .
9. مأخذ 3، صفحه 178؛ و مأخذ 4، ص 201 .
10. مأخذ 3، صفحه 178؛ و مأخذ 4، ص 201 .
11. مأخذ 3، صفحه 178 .
12. الخل يشد العقل... (وسائل، ج 17، ص 67).
13. كافي، ج 6، ص 329 .
14. و يقتل دواب البطن... (وسائل، ج 17، ص 69).
15. المحاسن، ص 542: كلر الرمان بشحمه ...
16. المحاسن، ص 543 .
17. مكارم، ص 165 .
18. مكارم الاخلاق، ص 166 .
19. مكارم الاخلاق، ص 166 .
20. مأخذ 4، ص 142 .
21. مأخذ 4، ص 143 .
22. كافي، ج 6، ص 332 .
23. سفينة البحار، ج 1، ص 286 .
24. اين موارد را از مأخذ 3، صفحات 163ـ196 برگرفته ايم. اگرچه در مضامين روايات هم وجود دارد.
..............................
