در مقالات گذشته راجع به یک سری شبهات و سئوالاتی که سبب رها کردن حفظ می شود صحبت کردیم.در این مقاله به چند عامل دیگر می پردازیم.
یکی دیگر از عوامل رها کردن حفظ، تنبلی و کم توجهی به حفظ و نگذاشتن وقت کافی برای آن می باشد.
انسان های موفق،انسان هایی هستند که اهل تلاش و کوشش و مجاهدت هستند و با موانع و مشکلات پیش روی خود مبارزه می کنند. معمولاً وقتی موفقیت های افراد بیان می شود، به تلاش ها و کوشش های قبل از موفقیت توجهی نمی شود. مثلاً اگر کسی در مسابقات بین المللی، رتبه اول را کسب کرده باشد. معمولاً بیشتر افراد، به مقام آوردن و این که رتبه اول را آورده توجه می کنند، ولی کمتر کسی به زحمات و سخت کوشی های این فرد در قبل از موفقیت دقت می کند و این که،این شخص چندین و چند سال تلاش و مجاهدت کرده و با مشکلات خود جنگیده است. در خاطرم هست در یکی از مسابقات بین المللی قرآن، وقتی با نفر اول رشته حفظ کل، مصاحبه شد این فرد گفت که من ده سال برای کسب این مقام زحمت کشیده ام. این مطلب را همیشه ما باید در خاطر داشته باشیم که موفقیت ها در گرو تلاش مستمر و خستگی ناپذیر است و همچنین در گرو خسته نشدن در برابر مشکلات و عبور از آن ها است. کسب موفقیت در هر عرصه ای، چه مادی و چه معنوی، چه علمی و چه غیر علمی، با تنبلی و سستی سازگار نیست.در مقوله حفظ قرآن هم، کسی که می خواهد حفظ خوبی داشته باشد باید کار و تلاش کند و زحمت بکشد.
عوامل تنبلی در حفظ قرآن
یکی از عوامل تنبلی در مقوله حفظ، به خاطر این هست که حفظ قرآن یک کار فکری است و حافظ باید ذهن خود را فعال کند و به قول معروف یک ورزش فکری داشته باشد. در ابتدا شخصی که می خواهد حفظ داشته باشد طبیعی است که حفظ کردن مقداری برایش سخت جلوه کند ولی با داشتن یک برنامه منظم و منسجم می توان این مشکل را حل کرد و هم چنین باید از سخت گیری های بی مورد اجتناب کرد.
در شروع به حفظ، این نکات را در برنامه خود باید مد نظر داشته باشید :
1- در ابتدای حفظ، مقدار حفظ، کم قرار داده شود و از زیاد حفظ کردن، اجتناب شود. این مطلب را هم توجه داشته باشید که می توانید از هفت روز هفته،پنج روز را حفظ و دو روز باقیمانده را به مرور و تکرار محفوظات گذشته بپردازید.البته این بدین معنا نیست که در پنج روز حفظ،تکرار و مرور محفوظات گذشته و یا تکرارحفظ جدید وجود نداشته باشد بلکه به این معنا هست که فقط برنامه در آن دو روز باقیمانده، مرور است و حفظ جدید دیگر نیست.مقدار حفظ برای شروع، روازنه سه خط و یا پنج خط و یا حداکثر روزی نیم صفحه باشد.این مقدار،حداقل تا چهار، پنج جزء رعایت شود.مقدار کم، خودش تأثیر بسزایی در انس گرفتن حافظ با حفظ دارد و همین به تدریج بودن،نقش مهمی در برنامه حفظ دارد.
2- هر روز برنامه حفظ خود را داشته باشید و سعی کنید در ساعت مشخصی این برنامه را پیگیری کنید.این نظم داشتن در برنامه،سبب می شود که کم کم،حافظ به حفظ کردن عادت کند و انس بگیرد و در صورتی که در ساعت حفظ،مشکلی پیش آمد در ساعت دیگری آن را جبران کنید.
یکی دیگر از عوامل تنبلی، کم توجهی به حفظ قرآن و اولویت نداشتن از جهت برنامه ای پیش حافظ است.انسان در برنامه های خود،کارهای خود را اولویت بندی می کند و در پیش خود کارهایی که از اهمیت بیشتری برخوردار است را در اولویت های اول خود قرار می دهد.به عنوان مثال،انسان کمتر اتفاق می افتد که از غذای خود صرف نظر کند و از وقتش بزند.این صرف نظر نکردن، می تواند چند علت داشته باشد:یکی از علت ها، می تواند لذت بردن از خوردن غذا باشد و علت دیگر می تواند نیاز بدن به غذا باشد.انسان نیاز جسمی خود را به طور ملموس حس می کند اما نیاز روحی به این راحتی قابل درک نیست.خواندن قرآن، نماز و دیگر اعمال صالح غذای روح و روان انسان هستند.همانطور که جسم نیاز به غذا دارد روح انسان هم نیاز به غذا دارد و مطمئناً غذای روح بالاتر و پر اهمیت تر از غذای جسم است همانطور که روح انسان با اهمیت تر از جسم انسان است. بنابراین ما،هم نیاز به قرآن داریم و هم این که باید اهمیت فوق العاده ای برای مقوله حفظ قرآن،قائل شویم.یکی از وسوسه های شیطان، به تأخیر انداختن اعمال صالح و هم چنین کم اهمیت جلوه دادن کارهای مهم و خوب است. به خاطر همین وسوسه ها،انسان بعد از مدتی که تأمل و تفکر می کند،مشاهده می کند که به خیلی از کارهای خود می رسد اما نوبت به حفظ قرآن که می رسد فرصتی را برای آن قرار نمی دهد.انسان باید مقداری تفکر و درنگ بکند که آیا حفظ قرآن و انس با کلام خالق هستی بالاتر است و یا کارهای دیگر اولویت دارد؟ حفظ کردن و به خاطر سپردن حرف های خدا مهم تر است یا به خاطر سپردن بسیاری از مطلب دیگر؟ آیا فرصتی را که ،انسان برای حفظ قرآن و هم نشینی با گفتار پرورش دهنده کل موجودات قرار می دهد، استفاده از وقت و زمان است و یا وقت گذاشتن برای بقیه کارها؟آیا پای صحبت های خداوند نشستن بیشتر لذت دارد و یا پای صحبت دیگران نشستن؟حرف های پروردگارمان برایمان قشنگ تر و جذاب تر است و یا حرف های دیگران؟ فرمایشات برترین موجودات، برای ما مفیدتر است یا گفتار دیگران؟ بنابراین با اندکی تأمل و تفکر،برای ما مشخص می شود که آن اهتمام و اهمیتی که باید برای مقوله حفظ قرآن قائل شویم،را نداریم و حفظ قرآن را در حاشیه و کم اهمیت لحاظ کرده ایم.خود همین تأمل و توجه بسیار مفید و راهگشاست و با توکل بر خداوند و توسل به اولیای الهی ان شاء الله می توان مقوله حفظ را در اولویت اول خود قرار داد و با همت و اراده ای که خداوند به همه انسان ها عطا کرده حفظ قرآن را با کیفیت خوب پیش برد.
نتیجه آن که ما با تلاش و کوشش مستمر و با برنامه ریزی خوب و هم چنین کنار گذاشتن سخت گیری های بی مورد و اهمیت دادن و اولویت دادن به مقوله حفظ، ان شاء الله می توانیم حفظ خوبی داشته باشیم.
.....................
