نقش و اهمیت علاقه و محبت در انجام کارهای گوناگون غیر قابل انکار است. چنانچه بسیاری از کارها با داشتن این ویژگی به سر منزل مقصود می رسد، اما بر خلاف آن نداشتن علاقه و هدف در انجام کارهای حتی خیلی پیش پا افتاده هم باعث شکست در آن کار خواهد شد. علاقه و محبت دارای آثار فروانی می باشد که در این جا به بخشی از آثار آن اشاره می کنیم.
اگر شما به یکی از دوستان و یا معلمان خود، علاقه داشته باشید تصدیق می فرمایید که خیلی زود، اسم و فامیل او را یاد گرفته و شماره تلفن همراه او، را بسیار زود در ذهن می سپارید و این میل و کشش درونی شما (محبت شما به این شخص) سبب می شود که شما دوست داشته باشید بیشتر با این شخص نشست و برخاست داشته و اوقات بیشتری را با او سپری کنید و صورت و رفتار و گفتارهای او در خاطر شما نقش بسته و در ذهن خود یک فایل خاصی را برای او ایجاد می کنید.
یکی از آثار شگفت انگیز محبت، از یاد نبردن خود محبوب است. این علاقه و محبت سبب می شود که شما توجه به محبوب داشته و به خاطر اهمیت دادن و علاقه به او، فایل او را از ذهن خود حذف نکنید. انسان هر آنچه را که دوست داشته باشد به خاطر می سپارد (البته محفوظات انسان دو دسته هستند: تعدادی به خاطر علاقه جزء محفوظات شده اند و تعدادی دیگر به خاطر نیاز) به یقین می توان گفت که علاقه، مهم ترین شرط در ایجاد تمرکز حواس و به خاطر سپردن مطالب است. هر چه علاقه شما به یک موضوع بیشتر باشد، تمرکز فکر شما بر آن بیشتر می شود.
در مورد حفظ قرآن هم، مطلب به همین قرار است. وقتی شما، علاقه و محبت زیادی به قرآن داشته باشید، سبب تلاش و کوشش شما برای حفظ کردن خواهد شد و این محبت و کشش درونی، سبب می شود که راحت تر آیات قرآن را به ذهن خود بسپارید و راحت تر آیات حفظ شده را مرور کنید. و همچنین محبت شما، سبب می شود که سختی ها و مشکلات مسیر حفظ قرآن را به جان و دل خریده و این تمایل درونی، امید دهنده و یاری کننده شما در مشکلات می باشد.
شاید این سئوال در ذهن شما باشد که ما علاقه و محبت به قرآن داریم ولی این محبت وعلاقه ما کم است و ما را به سمت حفظ قرآن نمی کشاند. چه کار باید کرد که محبت ما به قرآن، زیاد شود و این محبت، کمک کننده ما در جهت حفظ قرآن باشد؟
روش های ایجاد علاقه و محبت به حفظ قرآن
1- ما باید در جهت اندیشه و فکر خود، کار کنیم و کار فکری ما هم باید در دو جهت باشد. اول راجع به اهمیت حفظ قرآن فکر کنیم و با مطالعه احادیث و کتاب های راجع به حفظ قرآن اهمیت و جایگاه حفظ قرآن برای ما روشن شود. انسان ممکن است که یک سری کارها را انجام دهد، ولی آن کارها یا پشتوانه فکری نداشته و یا فکر صحیحی در پس آن نباشد. انسان تا از جهت بینش و فکر تغذیه نشود کارهای او به مانند یک ساختمانی می ماند که فنداسیون و زیر ساخت خوبی ندارد. این ساختمان هر چقدر هم موادش خوب باشد چون بر پایه و اساس خوبی ساخته نشده است با وزش یک باد فرو می ریزد. به این نکته توجه داشته و زیاد بیندیشید و برای خود مرور کنید که «فکر و بینش صحیح، اساس و پایه اعمال و رفتار ماست و بدون تفکر صحیح، اعمال و رفتار ما روزی از هم خواهد پاشید» این نکته را هم توجه داشته باشید که خود فکر کردن صحیح و پروردش دادن و مرور کردن در ذهن، بسیار مطلب مهمی است.شما اگر به سخنان انسان های موفق و یا انسان هایی که جنایت کرده اند دقت کنید می بینید که اول چیزی که آنها بیان می کنند این است که آن ایده خوب و یا بد را در ذهن خود آورده و آن را تکرار کرده و سپس به راهکارهای آن فکر کرده و برای سختی های پیش رو، راه حلی انتخاب می کنند. پس این مطلب را مد نظر داشته باشید که خود «فکر صحیح داشتن و پرورش دادن آن» کاری است بسیار مهم. عموماً تصور ما این است که راهکار و راه حل مطلبی را باید با اعضاء و جوارح خودمان (کار عملی) پیگیری کنیم و به این وسیله باید حل کنیم، ولی از راه حل فکری و کار فکری آن غفلت می کنیم. ما برای حل کردن یک مطلب، هم باید کار فکری و هم باید کار غیر فکری (عملی) داشته باشیم. 2- نکته دوم این است که ما غیر از فکر و بینش صحیح چه باید بکنیم که به حفظ قرآن، علاقه بیشتری پیدا کنیم؟
راه حل اول:
ارتباط و انس بیشتر با قرآن:در روابط انسانی وقتی شما به یک شخصی برخورد می کنید که او را تا به حال ندیده بودید، نهایت چیزی که هست در مواجهه اول با آن شخص یک علاقه ای در خود احساس می کنید. اگر ارتباط شما با این شخص قطع شود، علاقه شما هم قطع خواهد شد و یا علاقه در همان حد خواهد ماند، ولی اگر ارتباط شما با این فرد بیشتر شود طبیعتاً علاقه شما به این فرد روز به روز بیشتر خواهد شد. در مورد قرآن هم مطلب به همین صورت است. عموماً ما علاقه به قرآن داریم، ولی علاقه ما کم است. ما با زیاد خواندن و انس بیشتر با آن علاقه و محبت مان به قرآن زیاد خواهد شد. البته این را مد نظر داشته باشید که این علاقه به تدریج بیشتر خواهد شد.
فایده اول آن این است که انسان روز به روز، جذابیت ها و زیبایی های قرآن برای او بیشتر مشخص می شود و با دیدن این زیبایی ها علاقه انسان روز به روز بیشتر خواهد شد؛ جذابیت الفاظ قرآن، جذابیت روان بودن الفاظ و هماهنگی کامل الفاظ آیات با هم، جذابیت انتخاب درست و بسیار دقیق الفاظ در ارتباط با معانی آن ها (که این مطلب خودش یک مقاله می طلبد)، جذابیت چینش دقیق الفاظ و نظم بسیار شگفت انگیز(قرآن نه مانند شعر است که دارای مصراع و قافیه باشد و نه مانند یک نثر)، آهنگ و ریتم موزون آیات با یکدیگر . این ها بخشی از زیبایی های قرآن است که ما در این جا برخی از آن را و آن هم به صورت بسیار مختصر برایتان باز گو کردیم و لازم است ده ها کتاب در این عرصه نوشته شود.
فایده دوم این است که انسان بسیاری از پاسخ های سؤالات خود را از قرآن دریافت کرده و بر علم و دانش او افزوده شده و غیر از الفاظ قرآن قلب و روحش با مفاهیم قرآنی گره می خورد. در کدام کتاب آسمانی غیر از قرآن این قدر زیبا راجع به حقایق عالم مانند خود خداوند، پیامبران، انسان ها و دیگر موجودات صحبت به میان آمده است. آیا تعریف و توصیف قرآن از خداوند با تعریف دیگر کتب آسمانی یکی است؟ آیا توصیف قرآن راجع به پیامبران با تعریف دیگر کتب آسمانی یکسان است؟ آیا دیگر کتب آسمانی تعریف صحیحی از خصوصیات و ویژگی های انسان دارند؟ (البته ما درصدد آن نیستیم که بگوییم دیگر کتب آسمانی غیر از قرآن، همه مطالبشان کذب و دروغ است ولی آنچه مسلم است این است که بقیه کتب آسمانی تحریف شده اند و در آن ها دست برده شده است) غیر از این، موارد بسیاری از سؤالات ما، در قرآن جوابش آمده است.انسان چه طور آفریده شده است؟ شیوه تربیتی فرزندان باید به چه صورت باشد؟ نحوه ارتباط و معاشرت انسان با پدر ومادر، همسر، فرزندان و دوستان و دشمنان و دیگر موجودات باید به چه صورت باشد؟ اگر بدی به ما میرسد علتش چیست؟ هدف از خلقت ما چه بوده است؟ و بسیاری از سؤالات دیگر.
راه حل دوم: راهکار بعدی این است که شما در موقع حفظ کردن باید به یک سری تذکرات عنایت داشته باشید :
تذکراول : از جهت زمانی وقتی را انتخاب کنید که برای شما دل چسب باشد و هم چنین از جهت مکان حفظ، جایی را بر گزینید که خاطره خوبی را برای شما رقم بزند.
تذکر دوم : قرآنی را که انتخاب می کنید بسیار زیبا و قشنگ و با خط خوب و رنگ عالی باشد و قرآنی نباشد که با کمی خواندن، احساس خستگی حاصل شود. تذکر سوم : در موقع خستگی و هم چنین در هنگام عصبانیت و مانند آن به سمت حفظ قرآن نروید، زیرا حفظ قرآن همراه با یک خاطره بد، خواهد شد که خواه ناخواه، در روح و روان شما تأثیر بد خواهد گذشت و بر عکس در موقع شادابی و نشاط به سمت حفظ قرآن بروید که تأثیر خوبی بر روان شما می گذارد.
تذکر چهارم : سعی کنید کم کم و به مرور زمان، وقت حفظ خود را بیشتر کنید و به تدریج انس خود را با قرآن زیاد کنید، همچنانی که در روابط انسانی هم، انسان کم کم و به تدریج انس خود را با محبوب خود زیاد می کند. برخی از کسانی که پس از مدتی حفظ را کنار می گذارند به خاطر این است که در ابتدای شروع به حفظ، فشار زیادی بر خود وارد می کنند ( مثلاً در ابتدای شروع به حفظ، 3 ساعت پشت سر هم، زمان برای حفظ می گذارند) و این سبب می شود که در ذهن خود این نتیجه را بگیرند که پس من نمی توانم حافظ قرآن بشوم.
جمع بندی : از حفظ قرآن یک خاطره خوب و خوش داشته باشید تا در نوبت بعدی رغبت شما به حفظ کردن از دست نرود، بلکه با علاقه بیشتری به سمت حفظ قرآن بروید.
یکی از آثار شگفت انگیز محبت، از یاد نبردن خود محبوب است. این علاقه و محبت سبب می شود که شما توجه به محبوب داشته و به خاطر اهمیت دادن و علاقه به او، فایل او را از ذهن خود حذف نکنید. انسان هر آنچه را که دوست داشته باشد به خاطر می سپارد (البته محفوظات انسان دو دسته هستند: تعدادی به خاطر علاقه جزء محفوظات شده اند و تعدادی دیگر به خاطر نیاز) به یقین می توان گفت که علاقه، مهم ترین شرط در ایجاد تمرکز حواس و به خاطر سپردن مطالب است. هر چه علاقه شما به یک موضوع بیشتر باشد، تمرکز فکر شما بر آن بیشتر می شود.
در مورد حفظ قرآن هم، مطلب به همین قرار است. وقتی شما، علاقه و محبت زیادی به قرآن داشته باشید، سبب تلاش و کوشش شما برای حفظ کردن خواهد شد و این محبت و کشش درونی، سبب می شود که راحت تر آیات قرآن را به ذهن خود بسپارید و راحت تر آیات حفظ شده را مرور کنید. و همچنین محبت شما، سبب می شود که سختی ها و مشکلات مسیر حفظ قرآن را به جان و دل خریده و این تمایل درونی، امید دهنده و یاری کننده شما در مشکلات می باشد.
شاید این سئوال در ذهن شما باشد که ما علاقه و محبت به قرآن داریم ولی این محبت وعلاقه ما کم است و ما را به سمت حفظ قرآن نمی کشاند. چه کار باید کرد که محبت ما به قرآن، زیاد شود و این محبت، کمک کننده ما در جهت حفظ قرآن باشد؟
روش های ایجاد علاقه و محبت به حفظ قرآن
1- ما باید در جهت اندیشه و فکر خود، کار کنیم و کار فکری ما هم باید در دو جهت باشد. اول راجع به اهمیت حفظ قرآن فکر کنیم و با مطالعه احادیث و کتاب های راجع به حفظ قرآن اهمیت و جایگاه حفظ قرآن برای ما روشن شود. انسان ممکن است که یک سری کارها را انجام دهد، ولی آن کارها یا پشتوانه فکری نداشته و یا فکر صحیحی در پس آن نباشد. انسان تا از جهت بینش و فکر تغذیه نشود کارهای او به مانند یک ساختمانی می ماند که فنداسیون و زیر ساخت خوبی ندارد. این ساختمان هر چقدر هم موادش خوب باشد چون بر پایه و اساس خوبی ساخته نشده است با وزش یک باد فرو می ریزد. به این نکته توجه داشته و زیاد بیندیشید و برای خود مرور کنید که «فکر و بینش صحیح، اساس و پایه اعمال و رفتار ماست و بدون تفکر صحیح، اعمال و رفتار ما روزی از هم خواهد پاشید» این نکته را هم توجه داشته باشید که خود فکر کردن صحیح و پروردش دادن و مرور کردن در ذهن، بسیار مطلب مهمی است.شما اگر به سخنان انسان های موفق و یا انسان هایی که جنایت کرده اند دقت کنید می بینید که اول چیزی که آنها بیان می کنند این است که آن ایده خوب و یا بد را در ذهن خود آورده و آن را تکرار کرده و سپس به راهکارهای آن فکر کرده و برای سختی های پیش رو، راه حلی انتخاب می کنند. پس این مطلب را مد نظر داشته باشید که خود «فکر صحیح داشتن و پرورش دادن آن» کاری است بسیار مهم. عموماً تصور ما این است که راهکار و راه حل مطلبی را باید با اعضاء و جوارح خودمان (کار عملی) پیگیری کنیم و به این وسیله باید حل کنیم، ولی از راه حل فکری و کار فکری آن غفلت می کنیم. ما برای حل کردن یک مطلب، هم باید کار فکری و هم باید کار غیر فکری (عملی) داشته باشیم. 2- نکته دوم این است که ما غیر از فکر و بینش صحیح چه باید بکنیم که به حفظ قرآن، علاقه بیشتری پیدا کنیم؟
راه حل اول:
ارتباط و انس بیشتر با قرآن:در روابط انسانی وقتی شما به یک شخصی برخورد می کنید که او را تا به حال ندیده بودید، نهایت چیزی که هست در مواجهه اول با آن شخص یک علاقه ای در خود احساس می کنید. اگر ارتباط شما با این شخص قطع شود، علاقه شما هم قطع خواهد شد و یا علاقه در همان حد خواهد ماند، ولی اگر ارتباط شما با این فرد بیشتر شود طبیعتاً علاقه شما به این فرد روز به روز بیشتر خواهد شد. در مورد قرآن هم مطلب به همین صورت است. عموماً ما علاقه به قرآن داریم، ولی علاقه ما کم است. ما با زیاد خواندن و انس بیشتر با آن علاقه و محبت مان به قرآن زیاد خواهد شد. البته این را مد نظر داشته باشید که این علاقه به تدریج بیشتر خواهد شد.
فایده اول آن این است که انسان روز به روز، جذابیت ها و زیبایی های قرآن برای او بیشتر مشخص می شود و با دیدن این زیبایی ها علاقه انسان روز به روز بیشتر خواهد شد؛ جذابیت الفاظ قرآن، جذابیت روان بودن الفاظ و هماهنگی کامل الفاظ آیات با هم، جذابیت انتخاب درست و بسیار دقیق الفاظ در ارتباط با معانی آن ها (که این مطلب خودش یک مقاله می طلبد)، جذابیت چینش دقیق الفاظ و نظم بسیار شگفت انگیز(قرآن نه مانند شعر است که دارای مصراع و قافیه باشد و نه مانند یک نثر)، آهنگ و ریتم موزون آیات با یکدیگر . این ها بخشی از زیبایی های قرآن است که ما در این جا برخی از آن را و آن هم به صورت بسیار مختصر برایتان باز گو کردیم و لازم است ده ها کتاب در این عرصه نوشته شود.
فایده دوم این است که انسان بسیاری از پاسخ های سؤالات خود را از قرآن دریافت کرده و بر علم و دانش او افزوده شده و غیر از الفاظ قرآن قلب و روحش با مفاهیم قرآنی گره می خورد. در کدام کتاب آسمانی غیر از قرآن این قدر زیبا راجع به حقایق عالم مانند خود خداوند، پیامبران، انسان ها و دیگر موجودات صحبت به میان آمده است. آیا تعریف و توصیف قرآن از خداوند با تعریف دیگر کتب آسمانی یکی است؟ آیا توصیف قرآن راجع به پیامبران با تعریف دیگر کتب آسمانی یکسان است؟ آیا دیگر کتب آسمانی تعریف صحیحی از خصوصیات و ویژگی های انسان دارند؟ (البته ما درصدد آن نیستیم که بگوییم دیگر کتب آسمانی غیر از قرآن، همه مطالبشان کذب و دروغ است ولی آنچه مسلم است این است که بقیه کتب آسمانی تحریف شده اند و در آن ها دست برده شده است) غیر از این، موارد بسیاری از سؤالات ما، در قرآن جوابش آمده است.انسان چه طور آفریده شده است؟ شیوه تربیتی فرزندان باید به چه صورت باشد؟ نحوه ارتباط و معاشرت انسان با پدر ومادر، همسر، فرزندان و دوستان و دشمنان و دیگر موجودات باید به چه صورت باشد؟ اگر بدی به ما میرسد علتش چیست؟ هدف از خلقت ما چه بوده است؟ و بسیاری از سؤالات دیگر.
راه حل دوم: راهکار بعدی این است که شما در موقع حفظ کردن باید به یک سری تذکرات عنایت داشته باشید :
تذکراول : از جهت زمانی وقتی را انتخاب کنید که برای شما دل چسب باشد و هم چنین از جهت مکان حفظ، جایی را بر گزینید که خاطره خوبی را برای شما رقم بزند.
تذکر دوم : قرآنی را که انتخاب می کنید بسیار زیبا و قشنگ و با خط خوب و رنگ عالی باشد و قرآنی نباشد که با کمی خواندن، احساس خستگی حاصل شود. تذکر سوم : در موقع خستگی و هم چنین در هنگام عصبانیت و مانند آن به سمت حفظ قرآن نروید، زیرا حفظ قرآن همراه با یک خاطره بد، خواهد شد که خواه ناخواه، در روح و روان شما تأثیر بد خواهد گذشت و بر عکس در موقع شادابی و نشاط به سمت حفظ قرآن بروید که تأثیر خوبی بر روان شما می گذارد.
تذکر چهارم : سعی کنید کم کم و به مرور زمان، وقت حفظ خود را بیشتر کنید و به تدریج انس خود را با قرآن زیاد کنید، همچنانی که در روابط انسانی هم، انسان کم کم و به تدریج انس خود را با محبوب خود زیاد می کند. برخی از کسانی که پس از مدتی حفظ را کنار می گذارند به خاطر این است که در ابتدای شروع به حفظ، فشار زیادی بر خود وارد می کنند ( مثلاً در ابتدای شروع به حفظ، 3 ساعت پشت سر هم، زمان برای حفظ می گذارند) و این سبب می شود که در ذهن خود این نتیجه را بگیرند که پس من نمی توانم حافظ قرآن بشوم.
جمع بندی : از حفظ قرآن یک خاطره خوب و خوش داشته باشید تا در نوبت بعدی رغبت شما به حفظ کردن از دست نرود، بلکه با علاقه بیشتری به سمت حفظ قرآن بروید.
